Glossary |
Terms that are on use on this site.
|
|
You can always search for entries (regexp permitted). |
|
|
|
| M |
| There are 26 entries in the glossary. |
| Pages: 1 2 3 » |
| maariv | maariv (hebr.) = skupno večernje bogosluženje ili večernja molitva pojedinca. U sefardskoj tradiciji odomaćeniji je termin arvit. |
| | |
| maca | maca (hebr.) = beskvasni hljeb koji se jede na Praznik Beskvasnih Hljebova koji se (u narodnom govoru) naziva Pesahom – iako je Pesah zapravo naziv samo za četrnaesti dan mjeseca Nisana i žrtvu koja se tada prinosi. Beskvasni hljebovi (čije je blagovanje na prvi dan Praznika Beskvasnih Hljebova obavezno) imaju (kao i sam Praznik) ambivalentan karakter. U II Knjizi Mojsijevoj 12:39 piše: "I od tijesta koje iznesoše iz Misira ispekoše pogače prijesne, jer ne bješe uskislo kad ih potjeraše Misirci, te ne mogahu oklijevati niti spremiti brašnjenice” – iz čega proizilazi da se, po Tori, beskvasni hljebovi jedu kao uspomena na brzinu kojom se ispunilo obećanje o Izlasku – dakle kao simbol oslobođenja. – Istovremeno, u (H)agadi se beskvasni hljebovi nazivaju imenom “lahma anja” - hljeb bijede - jer podsjećaju na jedinu hranu koju su (uz korijenje koje su sami iskopavali tokom mučnog rada) uživali jevrejski robovi u Egiptu – i simbolizuju ropstvo.
Praznik Beskvasnih Hljebova sam po sebi simbolizuje kako oslobađanje od ovosvjetskog jarma – tako i prihvatanje jarma Božijeg Kraljevstva; kako oslobođenje od robovanja čovjeku, društvu, istoriji i silama koje njome upravljaju – tako i svjesno opredjeljenje za robovanje Bogu – što Tora smatra jedinim načinom za postizanje istinske slobode. Jednako tako i beskvasni hljebovi simbolizuju obje ove stvari odjednom.
(množina: macot)
|
| | |
| maces | maces (Jidiš) = jidišizirani hebraizam macot = beskvasni hljebovi koji se jedu na Hag (h)a-Macot – odn. Praznik Beskvasnih Hljebova. Vidi: Pesah. |
| | |
| maceva | maceva (hebr.) = nadgrobni spomenik.
Maceva se postavlja najranije po isteku šiva - a češće tridesetog dana ili na prvu godišnjicu smrti.
Običaj postavljanja nadgrobnog spomenika je veoma star. Mnogo takvih spomenika je sačuvano do danas, npr. grob kralja Davida u Jerusalimu, grobovi praotaca u Hevronu, itd. Od biblijskih vremena, sve do perioda kada je podizanje spomenika postalo opšta praksa, vladao je običaj da se na grob nabaci gomila kamenja ili da se pokraj groba postavi vidljiv znak ili stubovi. Ovo se radilo iz dva razloga; da se tijelo zaštiti od divljih životinja i da se skrene pažnja prolaznicima, naročito Ko(h)anim, da se tu nalaze grobovi.
Aškenazi po pravilu postavljaju nadgrobne spomenike uspravno, a Sefardi horizontalno.
Mjesto na groblju gdje se sahranjuju rabljene knjige sa Tora tematikom zove se geniza. Spomenik na geniza obično se obilježava uklesavanjem ili vajanjem otvorene knjige.
Na spomenicima Levijevih često se pojavljuje uklesan vrč koji simbolizuje njihovu funkciju u Hramu - a na spomenicima Ko(h)anim najčešće su uklesane ruke koje simbolizuju njihovo isključivo pravo blagosiljanja.
Nema ujednačenosti u pogledu natpisa na spomenicima. U biblijsko doba natpisa nije ni bilo. - Kasnije su se pojavili kratki natpisi kao: “Zihrono livraha” (Neka bi sjećanje na njega bilo na blagoslov), i sl..
Na spomenicima Aškenaza obično stoje hebrejska slova “pe” “tet” koja su anagram riječi “po tamun” (ovdje je sklonjen) ili “po temuna” (ovdje je sklonjena) – ili slova “pe” “nun” koja su anagram riječi “po nikbar” (ovdje je sahranjen) ili “po nikbera” (ovdje je sahranjena).
Sefardi i za muškarce i za žene stavljaju slova “mem” “kof” koja su anagram riječi “macevet kevura” (grobni kamen). Na spomeniku se ispisuju kratki nadgrobni natpisi, ime, prezime, datum rođenja i smrti, često popraćeni hebrejskim iskazom “Tije nišmato cerura bicror (h)a-hajim” (Neka bi mu duša bila vezana u snop živih) ili njegovim anagramom.
(množina: macevot)
|
| | |
| Magen David | Magen David (hebr.) = Davidov štit, hebrejski naziv za zvijezdu šestokraku koja je u posljednjim stoljećima stekla status jevrejskog simbola par exelance – iako ishodišta ovog simbola treba tražiti u drugim i potpuno drugačijim tradicijama. |
| | |
| magen Tora | magen Tora (hebr.) = štit Tore, ukras koji se vješa na Sefer Tora, obično od srebra – a jedan od najčešćih motiva na ovom ukrasu su dva lava koja pridržavaju ploče Saveza sa Deset Zapovijedi. |
| | |
| Mahzor | Mahzor (hebr.) – molitvenik za praznike.
Postoje tri vrste Mahzorim:
Mahzor za šaloš regalim,
Mahzor za Roš (h)a-Šana,
Mahzor za Jom (h)a-Kipurim.
|
| | |
| maror | maror (hebr.) = zelena salata koja se jede u toku seder večere. Maror se, u toku sedera, jede dva puta. Prvi puta nakon što je svako od prisutnih pojeo obredom propisanu količinu samog macesa svi prisutni obavezni su pojesti “kezajit” (jevrejska zapreminska mjera koja odgovara zapremini jedne osrednje masline) zelene salate bez ikakvih dodataka. Drugi puta maror se jede u tzv. “(H)ilelovom sendviču”, koji se sastoji iz “haci kezajit” (jevrejska zapreminska mjera koja odgovara zapremini polovine jedne osrednje masline) macesa, “haci kezajit” marora i al-haroseta.
Zelena salata mora biti svježa, dobro pregledana da ne sadrži crve ili kakve insekte, ne smije se soliti ili začiniti uljem ili sirćetom.
(množina: merorim)
|
| | |
| matanot la-evjonim | matanot la-evjonim (hebr.) = pokloni siromasima, naziv za obavezne poklone siromasima koji se uručuju na Purim u vrijeme seudat Purim. Obaveza je da svako uruči po jedan poklon najmanje dvojici siromaha. Ova zapovijest zasniva se na stihu 9:22 Knjige o Ester: “…da u te dane praznuju šaljući obroke jedan drugom i siromašnima darove”. Čak i onaj koji se izdržava od milostinje nije izuzet od obaveze ispunjavanja ove zapovijesti. |
| | |
| Megilat Ester | Megilat Ester (hebr.) – svitak ili knjiga o Esteri - jedna od dvadeset i četiri biblijske knjige. Čitanje (ili slušanje) Megilat Ester na Purim je obaveza i za muškarce i za žene. Megilat Ester se na Purim čita dva puta – iza arvita i iza šahrita. |
| | |
|
|
Glossary V2.0 |
